Aantal in België

In 2023 registreerde Child Focus 332 verdwijningen van niet-begeleide minderjarigen. Het gaat over 256 kinderen, waarvan 40 kinderen meer dan één keer hun voorziening verlieten en terugkeerden.

Ontdek meer info in ons jaarverslag 2023.

Rol als professional

Draaiboek verdwijningen eerstelijnsmedewerkers

Ben je een voogd, politieagent, opvangmedewerker of 0de lijn hulpverlener en sta je in contact met niet-begeleide minderjarigen? Lees hier alles over de preventie en aanpak van verdwijningen

Laten we de handen in elkaar slaan en samen deze verdwijningen voorkomen en oplossen. 

Dit handboek kwam tot stand via een samenwerking met een hele reeks partners onder leiding van de Staatssecretaris van Asiel en Migratie en de Minister van Binnenlandse Zaken.

Aanbevelingen

Aantal verdwijningen beter registreren

Er bestaan geen accurate gegevens over het aantal vermiste niet-begeleide minderjarige in België en in Europa. Een verdwijning uit één land betekent heel vaak een aankomst in een ander land. Werken aan een registratiesysteem en transnationale uitwisseling is nodig om helderheid te krijgen. Daarbij moeten mechanismen worden gecreëerd waarbij jongeren aan hulpverleningsorganisaties die zich over hen ontfermen, in vertrouwen kunnen laten weten waar ze zich bevinden en hoe het met hen gaat. Vandaag gebeurt het nog te vaak dat personen die weten dat de minderjarige ergens in veiligheid is of de minderjarige zelf, dit niet durven te melden omdat ze vrezen dat dit het kind en zijn naasten in moeilijkheden zal brengen met de migratiediensten.

Systematische Schengen seining toepassen

Het lijkt vanzelfsprekend om bij verdwijningen van niet-begeleide minderjarigen een Shengen seining toe te passen. Child Focus stelt helaas vast dat dit niet systematisch gebeurt. Heel wat verdwijningen blijven hierdoor onopgelost omdat het land waar het kind aankomt niet op de hoogte is van zijn/ haar verdwijning in België.

Gegevensdeling en centraliseren van informatie

Gegevensuitwisseling en gegevensdeling zijn cruciaal om efficiënt verdwijningsdossiers te behandelen. Dit is zeker noodzakelijk bij de verdwijning van niet-begeleide minderjarigen omdat de informatie in deze cases mogelijk nog meer verspreid is dan bij andere verdwijningen.

Child Focus pleit daarom voor de update en nationalisering van het samenwerkingsprotocol verdwijningen NBMV uit 2008 beperkt tot het grondgebied Brussel. Daarin worden de samenwerkingsmodaliteiten en informatie-uitwisseling tussen parket, politie, Dienst Voogdij, Dienst Vreemdelingenzaken, Fedasil en Child Focus bij de verdwijning van niet-begeleide minderjarigen bestendigd.

Identificatie mensenhandel

Er is te weinig zicht op de uitbuiting van deze kinderen. De link tussen de verdwijning van kinderen en mensenhandel wordt bovendien bijna nooit gemaakt. Ook als er duidelijke elementen aanwezig zijn die wijzen op dergelijke misdaden. Child Focus stelt bijvoorbeeld vast dat niet-begeleide minderjarigen worden gebruikt om diefstallen te plegen en in een netwerk zitten met volwassenen die hen uitbuiten. Toch worden ze bijna nooit geïdentificeerd als slachtoffer. Terwijl dit statuut hen juist bescherming en toekomstperspectief kan bieden.

Er bestaan ook bepaalde profielen en nationaliteiten die een groter risico lopen op mensenhandel. Toch worden de beschermingsmechanismen niet altijd toegepast.

In de eerste plaats een kind

Samen met de Kinderrechtencoalitie heeft Child Focus meegeschreven aan het standpunt ‘in de eerste plaats een kind’. Elke niet-begeleide minderjarige die in België aankomt, is in de eerste plaats een kind.