Ondanks hun fundamentele recht op opvang moesten vorige nacht alsnog maar liefst eenentwintig niet-begeleide minderjarigen op straat slapen. Één voor één kregen deze minderjarigen te horen dat er voor hen geen bed te vinden was. Het was vijf graden. Omdat er ‘door de ongeziene instroom én het tekort aan personeel niet voldoende bedden konden worden vrijgemaakt’ kon België niet anders dan flagrant en massaal hun kinderrechten schenden, zonder enige hoop op beterschap op korte termijn. Nochtans worden minderjarigen reeds als prioriteit gezien binnen de federale opvang en krijgen zij als eerste een bed. Dit is echter geen alleenstaand geval. Elke nacht slapen in onze steden kinderen op straat en blijft de noodkreet van de sector ongehoord.

Staatssecretaris De Moor kampt dus met een gigantisch probleem, haar ‘winteropvangplan’ ten spijt. Als reactie liet ze alvast weten dat men dit niet zag aankomen ondanks alle inspanningen. Binnen de jeugdhulp van de gemeenschappen horen we hetzelfde verhaal. Er is geen plaats, de opvang is volledig verzadigd. Daarenboven is er nauwelijks maatschappelijk draagvlak. De gemiddelde belg houdt er verkeerdelijk stereotiepe beelden op na en is miseriemoe.

Los van deze massale kop in het zand zou het duidelijk moeten zijn: deze situatie is verschrikkelijk en we schenden op flagrante wijze kinder- en mensenrechten die grondwettelijk verankerd zijn. Door niets te doen helpen we mee aan het vernielen van de levens van kinderen nog voor ze de kans hebben op hun eigen benen te staan.

Want deze kinderen zijn kwetsbaar. Zo is de kans dat ze voor en tijdens hun vlucht reeds fysiek of seksueel zijn uitgebuit gigantisch groot. De vormen van dit geweld nemen steeds gruwelijkere proporties aan. Wanneer deze kinderen uiteindelijk in ons land belanden vallen ze vaak ten prooi aan mensen met minder goede bedoelingen. Het is echter onze taak, onze verdomde plicht, om hen onmiddellijk te beschermen. 

Deze vaststelling is niet nieuw. Deze situatie is nieuw. We belanden van het ene opvangtekort in het andere. Telkens is de reactie van de overheid dat de instroom van vluchtelingen ongezien hoog ligt. Nochtans is de instroom perfect te voorspellen door het opvolgen van de toestroom binnen de buurlanden. Men zou dus kunnen verwachten dat een overheid hierop zou anticiperen door efficiënte en structurele maatregelen te nemen.

De magische oplossing ligt dus niet alleen bij Asiel en Migratie, maar evenzeer bij de collega’s van Welzijn, die binnen de gemeenschappen verantwoordelijk zijn voor de jeugdhulp. Er is immers niet alleen nood aan meer plaatsen maar ook aan meer gepaste opvang voor de fragiele minderjarigen met psychische en andere problemen. Grote federale eerstelijnsopvang is dan verre van geschikt en vormt een extra risico op verdwijning. Al deze actoren moeten meer inspanningen leveren en andere prioriteiten leggen om met dit verhaal beter om te kunnen. Dit verhaal, want men kan het moeilijk een crisis blijven noemen als het probleem jaren aansleept. 

Wanneer een kind op straat slaapt wacht je niet tot morgen. Dan handel je vandaag.

Heidi De Pauw

CEO Child Focus