Het wettelijke kader van cyberpesten
Er bestaan juridische hulpmiddelen tegen cyberpesten:
- De wet beschermt het recht om met rust te worden gelaten. Klassiek (dus niet online) pesten wordt verboden door artikel 442bis van het Strafwetboek.
- Artikel 143 §3bis van de wet van 13 juni 2005 bestraft het gebruik van een elektronisch communicatiemiddel om schade te berokkenen.
Cyberpesten op zich is dus geen voorwerp van een specifieke strafrechtelijke bepaling. Afhankelijk van de omstandigheden en intenties kunnen deze bepalingen worden gebruikt om cyberpesten te stoppen.
Een minderjarige die een “strafbaar feit” pleegt, wordt onderworpen aan beschermende maatregelen, mits verschillende voorwaarden:
- Een herhaaldelijk gedrag.
- Een ernstige verstoring van de rust van de bewuste persoon.
- Een oorzakelijk verband tussen die verstoring en het herhaaldelijke gedrag.
- De pester wist of moest weten dat zijn gedrag de rust van de ander zou verstoren.
Het gebruik van een elektronisch communicatiemiddel om schade te berokkenen is strafbaar met:
- Een boete van € 20 tot € 300
- En/of een gevangenisstraf van 15 dagen tot 2 jaar
Er hoeft in dit geval geen sprake te zijn van herhaaldelijk gedrag. Het volstaat dat er een wil bestaat om het slachtoffer door middel van een elektronisch communicatiemiddel (sms, e-mail, bericht op sociale media,...) last te berokkenen en dat er een directe interactie met het slachtoffer is.
Het wettelijke kader van sexting
In België zijn verschillende artikelen van het strafwetboek van toepassing op gevallen van sexting. Begin 2016 werd een specifiek artikel 371/1 in het strafrecht opgenomen dat de volgende feiten strafbaar maakt:
‘Beelden of een beeld- of geluidsopname van een ontblote persoon of een persoon die een expliciete seksuele daad stelt, zonder diens toestemming of buiten diens medeweten tonen, toegankelijk maakt of verspreidt, ook al heeft die persoon ingestemd met het maken ervan.’
Als de dader een minderjarige is, kan de jeugdrechter een straf opleggen.
Beeldmateriaal met een seksueel karakter zonder toestemming maken, distribueren of verzenden, kan een inbreuk zijn op het strafrecht, het recht op privacy en op de afbeelding van de betrokkenen.
Jongeren moeten beseffen dat intieme foto’s van andere mensen verzenden zonder hun toestemming verboden is.
Op 1 juli 2020 werd de wet “ter bestrijding van niet-consensuele verspreiding van seksueel getinte beelden en opname”, naast voyeurisme in plenaire zitting éénstemmig door de Kamer goedgekeurd. Deze wet bestraft “revenge porn”’, de verspreiding met het oog op wraak van seksueel expliciete inhoud zonder de toestemming van de persoon die erin verschijnt.
Word een partnerschool van Child Focus
Ben je een jeugdorganisatie of school? Wil je dat minderjarigen sociale media veilig gebruiken? Child Focus heeft je nodig! Het idee is eenvoudig, als partner ontvang je:
- Opleidingen in online veiligheid voor het pedagogische team.
- Tips om een beleid voor online veiligheid in te voeren.
- Pedagogische hulpmiddelen, in het bijzonder om een “peer-to-peer” programma in te voeren. Een programma waarin oudere leerlingen de jongeren helpen met problemen online.
Wat verwacht Child Focus van jou?
- Je organiseert 2-3 keer per jaar focusgroepen met jongeren over hun internetgebruik.
- Je test 2 nieuwe preventietools voor online veiligheid die Child Focus ontwikkeld heeft;
Je woont door Child Focus georganiseerde evenementen bij, zoals de persvoorstelling van een nieuw pedagogisch hulpmiddel.
Contacteer Julie Van de Veire, projectverantwoordelijke van Child Focus: training@childfocus.org