Wie de media een beetje volgde de laatste weken kon er niet om heen. Eén van ’s lands meest beruchte groep tienerpooiers, de zogenaamde ‘Fuel Gang, AKA de bende van het Jacques Franckplein’ in het Brusselse Sint-Gillis, werd voorgeleid voor de rechtbank van eerste aanleg van Brussel. Zeven bendeleden, allen tussen de 20 en 25 jaar, besloten om het leven van een zestienjarig Frans meisje voorgoed te veranderen. Of beter, kapot te maken. Voor geld.

Child Focus stelde zich burgerlijke partij in deze zaak als vertegenwoordiger van andere, niet-geïdentificeerde slachtoffers. Ik ben steeds aanwezig om de zaak op de voet te volgen. En deze keer was ik blij dat er geen slachtoffer in de zaal zat. Ondanks meer dan twintig jaar ervaring in de hulp aan slachtoffers van mensenhandel, slaagde de verdediging van de verdachten er toch in om mij van mijn stoel te doen vallen en met stijgende verontwaardiging te laten luisteren naar het relaas vanuit hun daderperspectief.

Orde van de dag

De aantijgingen in deze zaak zijn niet niks. Het gaat over een verschrikkelijk, maar jammer genoeg klassiek tienerpooierverhaal. Ergens in 2018 escaleert een klasruzie op de school van R, waarna ze zich laat overhalen om weg te lopen van huis, samen met haar vriendje. Uiteindelijk belanden ze in Brussel. En de bende besluit om R te kopen van haar vriend. U hoort het goed… ‘kopen’! Een tienermeisje… in ruil voor wat cash en drugs ter waarde van 2.000 euro. Het vriendje verdwijnt van de radar, maar het meisje wordt opgesloten. Mensenhandel in zijn meest letterlijke vorm.

Een gruwelijke periode van seksuele uitbuiting vangt aan voor R. Opgesloten en van haar smartphone beroofd, wordt haar al snel duidelijk wat de bedoeling is wanneer haar verblijfplaats, de kelder, werd ingericht om ‘klanten’ te ontvangen. Daarnaast werd het meisje ook meegenomen naar hotels. Ze was amper zestien jaar maar ze werd opgesloten en uitgebuit in de prostitutie.

Orde in de rechtszaal

Flash forward naar de rechtszaal. Ik was dus van mijn stoel gevallen. Waarom? Omdat het 2021 is en de advocaten van de bende alles uit kast halen om de schuldvraag in dit verhaal in de schoenen van een zestienjarig meisje te schuiven. Een zestienjarig slachtoffer. R wordt geportretteerd als een jong, zedeloos meisje zonder enig besef van waarden en normen. Naaktfoto’s die ze zelf zou gepost hebben of seksueel getinte boodschappen die in haar naam online werden geplaatst, zouden de verschrikkelijke daden van de bende moeten goedpraten. Ze heeft het zich immers zelf op de hals gehaald vanwege haar eigen morele verval. Ze zou immers zelf vragende partij blijken. Een advocaat van de verdediging durfde zelfs de beklaagden “beschermers” noemen, ik noem hen zonder schroom pooiers, mensenhandelaars die de kwetsbaarheid van een tiener meedogenloos hebben uitgebuit.

En dit, beste lezer, is een perfect voorbeeld van victim blaming. Op de meest degoutante manier een slachtoffer in de hoek van dader duwen. Een meisje van zestien wordt opgesloten, gedrogeerd, verplicht zich te prostitueren, zich te laten vernederen en wordt uitgebuit… en ze zou dit zelf gezocht hebben? Hier zelf voor kiezen? Ik denk dat dit de meest wansmakelijke manier van verdediging is die je kan voeren.

Het onverdedigbare verdedigen

Het recht op verdediging is er voor iedereen, daar valt niet aan te tornen. Ook voor verdachten van de meest verschrikkelijke daden. Maar hoe ver kan je als advocaat gaan in een dergelijk doorgedreven beschimpen van iemand die overduidelijk slachtoffer is? En dit alles terwijl de verdachten zonder enig schuldbesef zelfs geen greintje spijt tonen voor hun aandeel in feiten.

Alles uit de kast halen voor een cliënt. Ik snap het wel. Er een erezaak van maken om iedereen een faire kans te geven voor het gerecht, dat kan uiteraard, dat moet zelfs. En ook in deze rechtszaak was niet elke advocaat de boeman. Maar één of twee kunnen genoeg zijn om een slachtoffer onderuit te halen. Door slachtoffers bij de beklaagden mee op het schuldbankje zetten, hen door het slijk halen, dat is ronduit onethisch en onverantwoord. Dat is niet fair. Bij het recht op verdediging hoort niet het recht op victim blaming. Een slachtoffer een tweede, derde, zoveelste keer kapot maken, enkel en alleen ter verdediging van de eigen daden, dat kan geen recht zijn. Dat is waar ik de lijn trek.

Dus laat me voor eens en voor altijd duidelijk zijn. Hoe volwassen sommige meisjes er ook mogen uitzien, hoe sexy ze zich ook (moeten) gedragen,... deze vorm van seksuele uitbuiting is een verschrikking voor elke minderjarige die ermee in aanraking komt. Vrijwillig in de prostitutie stappen bestaat niet voor tieners. Het is seksuele uitbuiting. Het is verkrachting. Het is geweld. Het is mensenhandel. En geen enkele sexy foto kan me -en hopelijk ook de rechters- van het tegendeel overtuigen.

Heidi De Pauw

CEO Child Focus