mei
18
2021
Het jaar 2020 heeft ons allemaal diep getroffen. Ook onze kinderen en jongeren werden niet gespaard. Op operationeel vlak ervaarde Child Focus de impact van de Covid-19 pandemie vrijwel onmiddellijk na haar uitbraak, wat vertaald werd door een explosie van het aantal meldingen van online seksuele uitbuiting (seksuele misbruikbeelden van kinderen, grensoverschrijdende sexting, grooming, seksuele afpersing online …). Wat het aantal verdwijningen betreft, werd Child Focus, ondanks de beperkende Covid-19 maatregelen, toch geconfronteerd met 1.062 nieuwe dossiers. Dit is een daling met 16%, maar het gaat nog altijd over 3 verdwijningen per dag.
Child Focus blijft inzetten op preventie en lanceert vandaag sextoooh.be, een nieuwe preventietool rond sexting gericht naar professionals.
In 2020 behandelde Child Focus 2.205 nieuwe dossiers van seksuele uitbuiting, tegenover 1.501 in 2019, een stijging met 47%. Het aantal dossiers rond online veiligheid steeg met 54%, van 267 naar 411. Op het vlak van verdwijningen van minderjarigen behandelde de organisatie 1.062 nieuwe dossiers, dit is een daling van 16% vergeleken met 2019 (1.261). Deze cijfers kunnen verklaard worden door de Covid-19 maatregelen. Enerzijds werden, als gevolg van de lockdown, veel kinderen en jongeren het slachtoffer van intra-familiaal geweld. Maar de jongeren konden zich tijdens de lockdown amper buitenshuis begeven, waardoor het aantal dossiers van weglopers in die periodes fors daalde. Ook het aantal dossiers van internationale kinderontvoeringen daalde ten gevolge van de sluiting van de grenzen. In 2020 steeg de schermtijd van minderjarigen significant, waardoor ze potentieel meer blootgesteld werden aan online risico’s. Dit laatste voelden we duidelijk in de stijging van het aantal dossiers waar er sprake is van de aantasting van de seksuele integriteit van minderjarigen.
De online veiligheid van minderjarigen is onze grootste zorg
Jongeren waren in 2020 veel meer online actief en werden dus ook meer blootgesteld aan online risico’s. Child Focus opende 411 nieuwe dossiers van problemen die te maken hebben met online veiligheid. Ze werden gemeld via onze hulplijn voor een veiliger internet, het gratis nummer 116 000. 81% van deze dossiers had betrekking tot de aantasting van de seksuele integriteit van minderjarigen. Over het hele jaar genomen, steeg het aantal dossiers van grensoverschrijdende sexting vorig jaar met 38%, sextortion met 84% en grooming met 71%. Tijdens de twee periodes van lockdown zelf zagen we een explosieve toename in de cijfers met onder andere een verdrievoudiging van gevallen van grooming die ons gemeld werden.
Enorme toename van het aantal meldingen van seksuele misbruikbeelden van minderjarigen
Wereldwijd zagen we in 2020 een zeer sterke toename van rapportering van seksuele misbruikbeelden van minderjarigen. Child Focus kreeg ook 2.056 meldingen via het burgerlijk meldpunt www.misbruikbeelden.be (wat een stijging van 45 % ten opzichte van 2019 betekent). Naast materiaal van “echte” kinderen van vlees en bloed, stellen we vast dat er steeds meer virtueel geproduceerd materiaal circuleert dat ook realistischer wordt. De technologieën maken het dus mogelijk om video's te produceren die des te schokkender zijn met virtuele kinderen. Bovendien zijn deze cijfers slechts het topje van de ijsberg. De versleuteling en privacy-instellingen van online berichten op sociale media, alsook het “dark web” maken het niet eenvoudig om illegaal beeldmateriaal te melden of op te sporen. Hierdoor blijven veel slachtoffers in de kou staan en worden daders niet vervolgd.
Opvallende stijging van seksuele uitbuiting van minderjarigen in de prostitutie
In België blijft de seksuele uitbuiting van minderjarigen in de prostitutie een verborgen en complex fenomeen dat vaak onder de radar blijft. Ondanks de Covid-19 maatregelen en de beperkte bewegingsvrijheid opende Child Focus in 2020, 66 dossiers van deze vorm van seksuele uitbuiting (51 in 2019). Bovendien werkten onze dossierbeheerders nog verder in 46 niet-afgesloten dossiers van de afgelopen jaren. Je zou denken dat het fenomeen tijdens de lockdown, waarbij iedereen moest thuisblijven, zou verminderen, maar het tegendeel is waar. Deze cijfers zijn bovendien niet volledig omdat veel gevallen niet worden gemeld.
11% minder dossiers van weglopers
Deze daling (719 dossiers weglopers in 2020) is te verklaren door de Covid-19 maatregelen. Kinderen en jongeren zijn een groot deel van het jaar beperkt geweest in hun vrijheid en zaten soms letterlijk vast thuis of in de voorziening waar ze verbleven. Je zou kunnen denken dat dit positief is, omdat ze dan minder tot geen kans hadden om weg te lopen. Maar weglopen is vaak een manier om te ontladen en stress onder controle te krijgen of een poging om vat te krijgen op hun situatie door een alarmsignaal uit te sturen. Child Focus kreeg via het noodnummer 116 000 vaker oproepen van kinderen die het mentaal zwaar hadden of ouders die meldden dat hun weggelopen zoon of dochter te kampen had met donkere gedachten.
Forse daling van het aantal internationale kinderontvoeringen
Met 155 nieuwe dossiers tonen de cijfers een daling ten opzichte van het vorige jaar (216 dossiers in 2019). De daling is wellicht te wijten aan de gevolgen van de Covid-19 maatregelen in de verschillende EU-lidstaten die reizen voor langere periodes moeilijk of onmogelijk maakten. Een sluiting van de grenzen heeft de verdienste gehad om internationale ontvoeringen door ouders in deze complexe periode voor gezinnen te verminderen.
Lichte stijging voor de verdwijningen van niet begeleide minderjarige vluchtelingen (NBMV)
In 2020 behandelde Child Focus 359 dossiers van vermiste niet-begeleide minderjarige vluchtelingen (NBMV) waarvan 99 nieuwe meldingen. In 2019 ging het om 318 dossiers in behandeling en 113 nieuwe dossiers. De oorzaak van het stijgende aantal openstaande dossiers is dat het, in tegenstelling tot de meeste andere verdwijningen, veel moeilijker is om deze kinderen terug te vinden. Het totale aantal vermiste niet begeleide kinderen is moeilijk in te schatten. Child Focus wordt immers niet altijd op de hoogte gebracht van de verdwijning van een NBMV, in tegenstelling tot een "klassieke" verdwijning waarbij een bezorgde ouder, familielid of begeleider ons contacteert.
Lancering van sextoooh.be, een nieuwe preventietool rond “sexting en genderstereotypes”, gericht naar professionals die werken met jongeren tussen 12 en 15 jaar.
Child Focus blijft inzetten op preventie om minderjarigen de nodige troeven te bieden en hen te wapenen tegen de problematieken waar onze organisatie rond werkt. Zo lanceert Child Focus vandaag het educatieve platform www.sextoooh.be rond sexting en genderstereotypes, voor professionals die met jongeren werken. Op het platform vind je interactieve en leuke methodes om met jongeren na te denken over hoe genderstereotiep gedrag of stereotiepe verwachtingen een rol spelen in hoe ze kijken naar of omgaan met sexting. Onderwerpen zoals imago, zelfbeeld, vriendschappen en relaties komen aan bod. Sextoooh.be wordt vandaag gelanceerd en doorheen de zomer nog verder scherp gesteld. Child Focus roept leerkrachten, jeugdwerkers en begeleiders op om met de tool aan de slag te gaan en hun feedback te bezorgen via sextoooh@childfocus.org.
Contact
Het jaarverslag vindt u hier terug.