feb
10
2025
Safer Internet Day focust jaarlijks op hoe we van het internet een leuke, veilige en betere plek kunnen maken voor alle kinderen en jongeren. Dit jaar wil het Belgische Safer Internet Centre (Child Focus, Média Animation, CSEM en Mediawijs) stilstaan bij hoe we kinderen kunnen ondersteunen in hun gebruik van AI met een webinar op 11 februari 2025 voor het onderwijs, met als titel: "AI in het dagelijks leven: welke uitdagingen voor kinderen en jongeren?".
Op korte termijn heeft AI een grote plaats ingenomen in onze digitale wereld en is zo ook in het leven van onze kinderen binnengekomen. Dat leidt tot een aantal vragen: wat moeten jongeren weten over AI? Hoe kunnen we hen helpen om AI op een verantwoorde manier te gebruiken? Wat zijn de mogelijke gevolgen voor hun welzijn?
AI maakt deel uit van het dagelijkse leven van onze kinderen
Artificiële intelligentie groeit exponentieel en maakt nu al deel van ons dagelijks leven en dat van jongeren. Uit het Apenstaartjaren-onderzoek blijkt dat 66% van de middelbare scholieren in Vlaanderen en 57% in Wallonië al eens een AI toepassing of website hebben gebruikt. Jongeren wenden zich tot AI met allerlei vragen: de belangrijkste redenen om AI te gebruiken zijn: ‘antwoorden krijgen op vragen die ik heb’, ‘AI testen of ontdekken’ en ‘voor hulp bij huiswerk’.
Mediawijsheid versterken om de kansen te maximaliseren en de risico’s te minimaliseren
Alhoewel AI heel wat mogelijkheden biedt die interessant zijn voor jongeren, brengt het gebruik ervan ook enkele uitdagingen met zich mee. AI-modellen vertonen vaak vooroordelen, die de manier waarop zij de wereld voorstellen, kunnen vertekenen. Bovendien verzamelen deze modellen vaak persoonlijke gegevens, wat de privacy en in sommige gevallen zelfs de persoonlijke integriteit van de gebruikers in gevaar kan brengen. Hoewel jongeren zich in veel gevallen wel bewust zijn van deze risico's, weten ze niet altijd hoe ze zich hiertegen kunnen beschermen.
Mediawijsheid speelt een cruciale rol in dit proces. Het doel van mediawijsheid is om jongeren te begeleiden en op te leiden, zodat zij de digitale tools op een verantwoorde manier kunnen begrijpen en gebruiken. Dit gebeurt door hen de nodige vaardigheden bij te brengen om kritisch na te denken over de mogelijkheden en beperkingen van AI, en door hen bewust te maken van de mogelijke risico’s en negatieve effecten die gepaard gaan met het gebruik van deze technologieën.
"Mijn tante toonde me onlangs een [door AI gegenereerde] video, waarvan ze dacht dat die echt was. Ik vond dat wel eng, omdat het er zo echt uitziet." — Noor, middelbare scholier [Fragment uit de Vox Pop opgenomen voor het evenement].
"Voor afbeeldingen vind ik het nog relatief gemakkelijk om te weten wanneer het AI is. Maar ik denk dat het binnenkort bijna onmogelijk zal worden." — Miro, middelbare scholier [Fragment uit de Vox Pop opgenomen voor het evenement].
AI, een virtuele vertrouwenspersoon?
De belangrijkste motivatie voor jongeren om AI te gebruiken is om antwoorden te krijgen op vragen die ze hebben. 20% van de middelbare scholieren in Vlaanderen en 10% in Wallonië gebruikt AI om te chatten of te praten met een virtuele vriend (vb. MyAI in Snapchat of Chat GPT). AI wordt dus gebruikt als een soort 'persoon' om mee te praten of om advies te vragen bij vragen of problemen.
« Ik heb vrienden die met AI chatten, en ze vinden het echt geweldig om zo hun hart te luchten. » — Julia, universiteitsstudente [Fragment uit de Vox Pop opgenomen voor het evenement].
Dit hoeft niet per se een probleem te zijn, zolang kinderen real-life vertrouwenspersonen hebben in hun omgeving waarbij ze terechtkunnen met vragen of problemen. We weten echter dat ongeveer 12% van de leerlingen in het secundair onderwijs in Vlaanderen en 15% in Wallonië het gevoel heeft nergens terecht te kunnen in geval van een probleem met bijvoorbeeld grensoverschrijdende sexting of cyberpesten.
« Soms voel ik me gestrest, en dan vraag ik aan AI om mijn stress te verminderen. » — Noor, middelbare scholier [Fragment uit de Vox Pop opgenomen voor het evenement].
Vooral voor jongeren die het gevoel hebben nergens heen te kunnen, kan AI een manier zijn om antwoorden op hun vragen te vinden. Dat kan een goede zaak zijn of een goede eerste stap, maar het kan ook leiden tot misleidende antwoorden of het gevoel alleen te zijn, omdat er geen echte persoon is om mee te praten.
Daarom benadrukt het Betternet consortium het belang van een open dialoog met onze jongeren. Door interesse te tonen in hun digitale leefwereld, creëren we een vertrouwensband: zo is het gemakkelijker om naar ons toe komen wanneer ze hulp nodig hebben. Daarnaast bestaan er ook heel wat platformen waar jongeren terecht kunnen voor informatie of steun, zoals Cybersquad.be, WAT WAT en Awel.
Wat is Safer Internet Day?
Op 11 februari vindt wereldwijd de Safer Internet Day plaats. Zoals elk jaar is dit event bedoeld om mensen bewust te maken van een beter en veiliger internetgebruik, met name voor kinderen en jongeren.
In kader hiervan organiseert het Betternet-consortium - bestaande uit CSEM, Média Animation, Child Focus en Mediawijs - een webinar over: “AI in het dagelijks leven: werken met kinderen en jongeren”. Academische experts en professionals uit het veld helpen begrijpen hoe AI werkt, welke rol het speelt in het leven van jongeren, welke mogelijkheden het biedt, maar ook welke beperkingen het heeft. Ze zullen ook belangrijke richtlijnen belichten om jongeren te ondersteunen bij het gebruik van deze technologieën.
📌 Programma: https://betternet.be/safer-internet-day/
LINK van het webinar : https://betternet.clevercast.com/webcast/w-gX484g
Wat is Betternet?
Betternet werkt aan een beter internet voor alle kinderen in België via initiatieven rond mediageletterdheid voor professionals, een hulplijn voor alle vragen en problemen rond online veiligheid en een burgerlijk meldpunt voor seksuele misbruikbeelden van minderjarigen. Dit project is een samenwerking tussen Child Focus, Média Animation, Mediawijs en Conseil supérieur de l’éducation aux médias, met de steun van het Digital Europe Programma van de Europese Commissie. https://betternet.be/nl/
Perscontacten